Oncologie
Behandeling van kanker gaat vaak gepaard met bijwerkingen zoals een sterke verslechtering van de conditie en extreme vermoeidheid, die ook tot lang na de behandeling kunnen aanhouden. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat meer bewegen en het opbouwen van conditie een sterke positieve bijdrage levert aan de kwaliteit van leven en het vertragen van de aandoening. Daarom heeft FYSIO-TEAM een specifiek beweegprogramma voor kankerpatiënten.
DOELSTELLING
Optimaliseren van de kwaliteit van leven door:
- Verbetering van de conditie en spierkracht
- Vermindering van vermoeidheid
- Contact met lotgenoten
DOELGROEP
Het programma is bedoeld voor mensen met kanker tijdens en na de primaire behandelperiode. Om deel te kunnen nemen aan de Doelgroeptraining Oncologie is een verwijzing van uw arts benodigd.
REVALIDATIE
Mogelijk heeft u reeds deelgenomen aan een revalidatieprogramma (bijv. Herstel en Balans). U heeft daarbij gewerkt aan het opbouwen van uw conditie en uw gezondheid. Het is van belang om na afloop van het revalidatieprogramma met lichamelijke activiteiten door te gaan. Een mogelijk vervolg hierop zou onze Doelgroeptraining Oncologie kunnen zijn.
Ook voor wie om uiteenlopende redenen geen revalidatieprogramma heeft gevolgd is lichaamsbeweging belangrijk om spierkracht en conditie te bevorderen. Het kan echter wel betekenen dat u bij aanvang meer beperkingen heeft en dat het verstandig is om deskundige begeleiding te zoeken en om de activiteiten voorzichtig en geleidelijk op te bouwen in onze Doelgroeptraining Oncologie.
Het beweegprogramma is gebaseerd op het protocol van het samenwerkingsverband Fys’Optima en op de richtlijnen van de landelijke beroepsgroep KNGF.
PLAN VAN AANPAK
Het programma start met een intake door een speciaal hiervoor opgeleide fysiotherapeut. Hierbij wordt gekeken naar uw fitheid, ziektebeeld, behandelstadium en persoonlijke omstandigheden. Aan de hand van deze gegevens wordt een persoonlijk trainingsprogramma opgesteld. Daarnaast ontvangt u informatie over hoe u de dagelijkse inspanning over de dag heen het beste verdeelt en omgaat met uw energiebalans. Tijdens de cursus vinden er op diverse momenten metingen en/of evaluaties plaats, aan de hand waarvan uw programma bijgesteld kan worden. Aan het eind van het programma vindt er een evaluatie plaats met daarin aanbevelingen om zelfstandig verder te kunnen gaan.
PROGRAMMA
Het “startprogramma” beslaat een tijdstraject van 3 maanden waarin 12 trainingen zijn opgenomen. Tussen de in- en outtake zult u 12 weken trainen met persoonlijke begeleiding. Indien gewenst kan er uitgebreid worden naar 2 per week (2e training in een reguliere groep).
Indien gewenst en geïndiceerd kan het traject na deze 3 maanden verlengd worden.
TARIEF
De prijs van het “startprogramma” bedraagt € 241,= (prijspeil 2024). In enkele gevallen is een gedeeltelijke vergoeding van uw zorgverzekeraar mogelijk. Maar indien u voldoende aanvullend verzekerd bent, is het ook mogelijk de individuele zittingsmomenten te declareren, waarbij u de overige trainingen gratis kunt volgen.
Bij verlenging van het programma gelden de tarieven van de reguliere medische training.
Voor meer informatie hierover en over andere aspecten van dit programma kunt u terecht bij uw fysiotherapeut.
De mogelijkheden tot vergoeding verschillen per individu, afhankelijk van uw ziektekostenverzekering. Wij zullen dit met u bespreken voor aanvang van de cursus.
TRAININGSTIJDEN
De Doelgroeptraining Oncologie vindt plaats op maandagmiddag 14.00 – 15.00 uur en donderdag 16.30 – 17.30.
AANMELDEN
Wanneer u geïnteresseerd bent dan kunt u zich wenden tot uw therapeut of u kunt zich aanmelden bij de administratie: 0411-672548 of via www.fysio-team.nl.
SPORTIEF BEWEGEN NA KANKER
Bewegen: goed en nog leuk ook!
Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid en is nog leuk ook. Dit geldt voor jong en oud, chronisch ziek of niet. Bewegen is ook voor mensen die behandeld zijn voor kanker een goed idee. U zult zien dat u zich een stuk prettiger voelt als u regelmatig in beweging komt en blijft! Het kan ook een positief effect op uw vermoeidheid hebben.
Revalidatie
Mogelijk heeft u reeds deelgenomen aan een revalidatieprogramma (bijv. Herstel en Balans). U heeft daarbij gewerkt aan het opbouwen van uw conditie en uw gezondheid. Het is van belang om na afloop van het revalidatieprogramma met lichamelijke activiteiten door te gaan. Een mogelijk vervolg hierop zou onze Doelgroeptraining Oncologie kunnen zijn. Ook voor wie om uiteenlopende redenen geen revalidatieprogramma heeft gevolgd is lichaamsbeweging belangrijk om spierkracht en conditie te bevorderen. Het kan echter wel betekenen dat u bij aanvang meer beperkingen heeft en dat het verstandig is om deskundige begeleiding te zoeken en om de activiteiten voorzichtig en geleidelijk op te bouwen in onze Doelgroeptraining Oncologie.
Bewegen na kanker
Kanker en de behandeling ervan hebben een grote impact gehad op uw lichamelijke en geestelijke gesteldheid. Uw lichamelijke conditie is waarschijnlijk achteruitgegaan, wat zich onder andere kan uiten in vermoeidheid. Vroeger werd bij ziekte en moeheid vaak rust voorgeschreven. Rust heeft echter als bijwerking dat de conditie nog verder achteruitgaat. Wetenschappelijk onderzoek leert dat sportief bewegen na de behandeling een belangrijke bijdrage kan leveren aan het opbouwen van de conditie en aan het herstel. Als u nog niet regelmatig beweegt, verbetert uw hartfunctie duidelijk als u meer gaat bewegen. Uw hartslag in rust wordt lager waardoor uw hart minder wordt belast. Heeft u al wel een goede conditie, dan zult u merken dat het gemak waarmee u activiteiten onderneemt, zal toenemen. Belangrijk zijn ook de psychische aspecten van (samen) bewegen. Het geeft zelfvertrouwen en doet de angst voor inspanning verdwijnen. Bovendien kan de omgang met sportieve lotgenoten u veel ideeën opleveren over andere activiteiten die ook goed mogelijk zijn. Bewegen verruimt uw horizon!
Vermoeidheid
Vooral wanneer behandeling met chemotherapie en/of bestraling plaatsgevonden heeft, ervaren veel mensen klachten van extreme vermoeidheid. Dit blijft soms ook nog lang nadat de behandeling is afgelopen, aanwezig. Kenmerkend hiervoor is onder meer dat de mate van vermoeidheid niet in verhouding staat tot de verrichte lichamelijke activiteit. Sommigen zijn overactief, anderen doen te weinig. Zowel teveel als te weinig activiteit kan vermoeidheid in stand houden. Het gehele lichaam kan ontzettend moe voelen, op onverwachte momenten en zonder aanwijsbare redenen. Bij deze vermoeidheid moet u toch proberen actief te blijven. Hoe minder u doet, hoe sneller u moe wordt. Anders gezegd: te veel rusten is niet goed. Door te blijven bewegen binnen de grenzen van uw mogelijkheden ervaart u wat u nog wel kunt. Een combinatie van beweegactiviteiten in de ochtend en/of avond met even-tueel even rusten tussen de middag kan een goede manier zijn om de vermoeidheid beter te kunnen hanteren en toch geleidelijk aan meer conditie te krijgen.
Sport en bewegingsadvies
In het algemeen zijn alle bewegingsvormen goed waarbij u nog gewoon kunt praten. Aan te bevelen activiteiten zijn bijvoorbeeld wandelen, fietsen, dansen en zwemmen. Ook het plezier dat u heeft in het bewegen is erg belangrijk. Probeer in het dagelijks leven meer te gaan bewegen door vaker de trap te nemen in plaats van de lift, te fietsen in plaats van auto te rijden en wandelend boodschappen te doen. Minder geschikt kunnen hoog intensieve sporten en bewegingsactiviteiten zijn zoals krachtsporten, sprinten en contactsporten. Echter, als u geen klachten heeft bestaan er geen bezwaren tegen deze sporten, zolang u maar rekening houdt met uw eigen niveau. Wanneer u in een Herstel & Balans programma begeleid werd, kreeg u automatisch een goed gedoseerde opbouw van activiteiten. Als u niet een dergelijk programma heeft gevolgd, moet u vooral in de opbouwfase van uw training tijdens het sporten nog wat reserve hebben en bijvoorbeeld in staat blijven om een gesprek te voeren. Het is niet goed als u dagen na het sporten nog klachten van moeheid of spierpijn hebt. In dat geval heeft u teveel gedaan en moet u het de volgende keer rustiger aan doen. Indien nodig kunnen reguliere sportactiviteiten aangepast worden of in aangepaste vorm worden aangeboden. U kunt eventueel starten bij aangepaste bewegingsgroepen zoals bijv. onze Doelgroeptraining Oncologie. U moet in de loop van weken uw activiteiten wel uitbreiden om hiermee uw belastbaarheid steeds beter te krijgen. Bewegen: goed en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid en is nog leuk ook. Dit geldt voor jong en oud, chronisch ziek of niet. Bewegen is ook voor mensen die behandeld zijn voor kanker een goed idee. U zult zien dat u zich een stuk prettiger voelt als u regelmatig in beweging komt en blijft! Het kan ook een positief effect op uw vermoeidheid hebben.
Samen bewegen
Bewegen in groepsverband is leuk en motiverend. U kunt sporten onder deskundige begeleiding. Deze ziet erop toe dat u zich niet te veel, maar ook niet te weinig inspant. Bij onze Doelgroeptraining Oncologie weet u zeker dat de begeleider rekening zal houden met uw mogelijkheden. Misschien voelt u zich zo op uw gemak dat u in onze Medische Training wilt blijven sporten, maar misschien kunt u deze activiteiten ook gebruiken als een opstapje naar reguliere bewegingsactiviteiten of sporten. Ook kunt u nieuwe sociale contacten opdoen. Dit kan heel prettig zijn! Advisering door een behandelaar Vraag uw behandelaar (artsen, fysiotherapeut) of uw oncologie verpleegkundige vooraf advies over mogelijke bewegingsactiviteiten en neem zeker ook contact met hen op als u meer dan ‘normale’ klachten en/of aanhoudende vermoeidheid ondervindt ten gevolge van het bewegen. Als u beperkingen ervaart en/of gericht advies wilt, is een sportmedisch onderzoek van een sportarts op een sportmedische instelling een aanrader Als u aan een bewegingsgroep wilt deelnemen, is het belangrijk dat u de sportleider vertelt wat betreft uw lichamelijke situatie en wat het advies van uw behandelaars is. Uw sportleider weet dan waar hij bij u op moet letten en hij kan zijn begeleiding hierop aansluiten. Hoe te beginnen? In de ideale opbouw wordt eerst de spierkracht verbeterd. Belangrijk is dan dat er zorgvuldig en geleidelijk opgebouwd wordt. Als de kracht terug is, lukt het vaak met duursporten als fietsen en wandelen in combinatie met extra letten op de voeding om het lichaamsgewicht beter op het gewenst niveau te krijgen. Een actieve dag kan bijvoorbeeld beginnen met 10 minuten ochtendgymnastiek. Vervolgens ’s middags 15 minuten fietsen en aan het eind van de middag 5 minuten wandelen naar de winkel om boodschappen te doen. Probeer wel lekker door te stappen of te fietsen. U zult zien hoe snel u vooruitgang boekt! Als u zich een dag niet zo lekker voelt, doe het dan gewoon wat rustiger aan. Af en toe een rustdag is zeker in het begin niet verkeerd. De Nederlands Norm Gezond Bewegen van minimaal een half uur per dag matig intensief bewegen is ook goed voor u.
Beweegtips
Hier volgen tips om op verantwoorde wijze in beweging te komen en te blijven: • Kies een activiteit die u leuk vindt en die bij u past. • Beweeg samen: gezellig en motiverend! • Bouw duur, intensiteit en frequentie geleidelijk op. • Minimaal een half uur per dag sportief bewegen is een goed streven. • Rust even uit als het te inspannend wordt en laat u niet opjutten om toch door te gaan. • Variatie voorkomt verveling. • Vergeet vooral niet te genieten!
Elly Martens & Dionne van Vlerken, Oncologisch fysiotherapeuten i.o.